Olta Makinaları
Makina Balıkçılık tarihinde ilk makara kullanımını Thomas Barkerin "The Art of Angling" (Olta Balıkçılığı Sanatı) adlı kitabında,1651 yılında Batıda kullanıldığını ve 60 cm.lik bir kamışa bağlanan basit bir makaradan ibaret olduğunu,ayrıca Oryantal resimlerde çinli balıkçıların 12.yüzyılda oltalarında makara kullandıkları betimlemelerinin var olduğunu ve o ana kadar bilinen en eski betimlemenin İsadan sonra 1195 yılına ait olduğunu yazmıştır. 1800 lü yıllara kadar makaralar sadece olta iplerinin basitce toplanmak için sarıldığı bir araç olarak kullanılırken,19.yüzyıldan sonra hızlı bir gelişme sürecine girip günümüze kadar çok gelişmiş modelleri ortaya çıkmıştır. Olta makinalarının ortak özelliği,olta ipini tutma ve çekme yeteneğine dayanır.Çalışma prensiplerine bağlı olarak,Savurma ve Sürütme makinalar olarak iki sınıfa ayırırız.Bu iki sınıf arasındaki ayırım,makinaların teknik olarak çalışma sistemlerindeki farklılıktır.
Savurma Makinalar(Spinning):Bunlar bildiğimiz makina türü olup ileri-geri hareket eden ve sarma teli vasıtası ile olta ipini dolaylı yoldan makaraya saran makina türüdür.
Çıkrık Makinalar(Conventional veya Level Wind):Klasik makinalar olarak bilinen bu tip makinalar çoğunlukla sürütme tekniğindeki avlanmalarda kullanılıp, günümüzdeki gelişmiş modelleri sayesinde ağırlıklı olarakta büyük avlar için tercih edilen makina türüdür.Çalışma prensibi,makaranın olta ipini bir mil üstünde kendi ekseninde dönerek doğrudan sarmasıdır.
Her iki sınıfında avlanma şartlarına göre bir çok ortak ve farklı teknik özelliğe sahip olanları yine aynı sınıflandırma içinde ayrıca değerlendirilir.
Makina seçiminde ilk bakılması gereken teknik veriler,avlanma konumu(yer)ve tekniği düşünülerek yapılmalıdır.
1-Çekme oranı(Makina kolunun bir tur döndürülmesi karşılığı kaç tur makaraya sarım yapabilme yeteneği).
2-Bir makaranın kapasitesi (kaç metre olta ipi sarılabildiği).
3-Çekebildiği ağırlık ve avın direnişi ile frenleme kolu üstünde oluşan baskının verdiği salınım(kaloma)ayar yeteneklerinin gücü.
Bu üç temel değerin yanında vites,bilye,gövde alaşım,elektrik motorlu,dişli...vs.değerlerin farklılığı ayrıca extra tercih sebebi olur.
Vites Devrini düşürdükce çekme kuvvet yeteneği artar,devrini yükselttikce çekmede hız yeteneği artar.
Hızlı makinalar hafif avlarda, yavaş makinalar ağır avlarda kullanılır.
Yazı Nasuhi ALBULAK Sabit Olta Makinaları Denizlerde kullanılan, denizlerde teknelerin arkasına kuvvetli olta kamışı ile bağlanarak büyük balık avında kullanılır. Basit debriyaj sistemleri vardır balığın çekme gücü fazla geldiğinde misina bırakır. Bu debriyaj gücü istenildiği zaman değiştirilebilir. Misina sarımı sağa sola hareketli kısım yardımıyla yapılır. Deniz suyundan etkilenmeyecek metallerden yapılır.
Tatlısuda Kullanılan Olta Makinaları Denizlerde kullanılanlardan daha basit yapıdadır. Misinayı atarken devir yapmadığı için alabalık avında çok kullanışlıdır. Hafif fly misinasını için idealdir.
Hareketli Olta Makinaları Bu makinalar sabit makinaların aksine akarsularda, göllerde ve deniz kıyısında çok geniş kullanım alanı bulur. Misina sarımı ileri geri hareketiyle olur. Makinanın üzerine gereğinden çok yada az misina sarılmamalıdır. Az misina fırlatma esnasında sürtünmeden dolayı dezavantaj yaratırken, çok sarılan misinada yine fırlatırken misinanın burulmasıyla dağılıp dolaşabilir.
Makina SeçimiMakinalar; balığın cinsine, kullanma amaç ve özelliklerine göre değişir. Örneğin alabalık için hafif, misina sarma kafası küçük makina seçilirken. Turna, levrek için biraz daha büyük Sazan ve deniz balıkları için en büyük olanlar seçilir. Basitce anlatmak gerekirse; makinaların üzerinde yazan misina sarım metreleri size ipucu verir. Örneğin 0.20 - 100 mt yazan bir makina alabalık avı, 0,30 - 100 mt yazan turna, levrek 0.50 - 100 yazan makina sazan & deniz balığı avında kullanılır. Kısacası makinanın üzerinde yazan, 100 mt karşılığı misina kapasitesi yakalayacağınız balığa göre makina seçmenizde yardımcı olacaktır.